Τα 3 επίπεδα ψυχικής λειτουργίας του ατόμου

Πόσες φορές συμβαίνει να λειτουργούμε αντίστροφα απο αυτό που νιώθουμε ή μας βγαίνουν συμπεριφορές αλλόκοτες απο αυτά που εχουμε στο μυαλό μας; Πόσες είναι εκείνες οι φορές που εκ των υστέρων συνηδειτοποιουμε ότι τελικά πράξαμε σωστά ή και λάθος ενω θα έπρεπε να ειχαμε δράσει αλλιώς; Οι εσωτερικές διεργασίες του εγκεφάλου δε μας επιτρέπουν πάντα να έχουμε τον απόλυτο έλεγχο και την πλήρη καταγραφή όλων των πληροφοριών που ‘τρέχουν’ κάθε δευτερόλεπτο απο το σκληρό δίσκο του μυαλού μας. Θα εξετάσουμε περιληπτικά κάποιες απο τις εσωτερικές  κρυφές διεργασίες που γίνονται μέσα μας με βάση κάποιες επιστημονικές μελέτες που έχουν γίνει απο μεγάλους ψυχαναλυτές(Sigmund Freud κ.α)προσπαθώντας όσο το δυνατόν περισσότερο να κατανοήσουμε με τον πιο απλό τρόπο τις μαγικές αυτές λειτουργίες του υποσυνείδητου!

Ασυνείδητο -  προσυνειδητό - συνειδητό

Τα τρία αυτά μέρη περιέχουν διαφορετικές εμπειρίες και ωθούν τον άνθρωπο προς διαφορετική συμπεριφορά. Το συνειδητό περιέχει τις λογικές μας αποφάσεις, το ασυνείδητο τις απωθημένες επιθυμίες μας και το προσυνειδητό λειτουργεί ως έλεγχος στο ποια κομμάτια του υποσυνείδητου θα επιτρέψουμε να ανέλθουν στην επιφάνεια. Η σύγκρουση αυτών των μερών έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση ψυχικών νόσων, που δε θεραπεύονται με νευρολογικό τρόπο, αλλά με μία μορφή θεραπείας που ονομάζεται Ψυχοθεραπεία

Ασυνείδητο

Η ανακάλυψη του ασυνειδήτου ήταν οπωσδήποτε μια από τις πιο σημαντικές επιτεύξεις του αιώνα μας. Η ιδέα ότι ο καθένας μας έχει μια ψυχική ζωή που λειτουργεί έξω από τη συνείδηση μας πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Freud το 1900 στην Ερμηνεία των Ονείρων σε μια προσπάθεια να εξηγηθούν φαινόμενα όπως το να ξεχνά κανείς τι ονειρεύθηκε, η εμφάνιση ξεχασμένων παιδικών εμπειριών στα όνειρα κτλ           

Το ασυνείδητο μπορεί να περιγραφεί ως εκείνο το μέρος του μυαλού το οποίο "γεννάει" πολλές νοητικές διαδικασίες οι οποίες εκδηλώνονται στο μυαλό του ατόμου χωρίς το άτομο να γνωρίζει την ύπαρξη τους. Αυτές οι διαδικασίες περιλαμβάνουν ασυνειδητα συναισθήματα, ασυνείδητες σκέψεις και ιδέες, ασυνείδητες αντιλήψεις, ασυνείδητες αντιδράσεις, φοβίες  κρυφούς πόθους και επιθυμίες.

Το ασυνείδητο περιέχει ιδέες, εξορμήσεις, συναισθήματα, φαντασίες που βρίσκονται έξω από τη συνειδητή αντίληψη και που δεν μπορούν να γίνουν συνειδητά με εστιασμό της προσοχής μας σ' αυτά. Όλο αυτό το υλικό έχει «σμπρωχθεί» έξω από την ενημερότητα του ατόμου - έχει απωθηθεί - επειδή θεωρήθηκε κατά κάποιο τρόπο μη αποδεκτό (π.χ. η επιθετική ενόρμηση ενός παιδιού προς τον γονιό του). Ασυνείδητα στοιχεία μπορούν να φθάσουν στο συνειδητό όταν χαλαρώσει η λογοκρισία που εξασκεί το εγώ, όπως π.χ. στα όνειρα, με την επίδραση διαφόρων φαρμάκων (π.χ. LSD) και με μορφή συμπτωμάτων στις νευρώσεις. Σημειώνουμε ότι το σύμπτωμα σύμφωνα με την ψυχοδυναμική θεωρία είναι η μεταμφιεσμένη μορφή την οποία παίρνει το απωθημένο ασυνείδητο συγκρουσιακό υλικό που επανέρχεται στο συνειδητό (άγχος, καταναγκαστική συμπεριφορά, φοβία, παθητικά-επιθετικά στοιχεία προσωπικότητας κτλ.)

Το προσυνειδητό

Το προσυνειδητό περιλαμβάνει κάθε ψυχικό στοιχείο που δεν βρίσκεται στην άμεση επίγνωση του ατόμου αλλά που μπορεί ν' ανακληθεί με συνειδητή προσπάθεια. Επομένως, είναι το επίπεδο ή τμήμα της ψυχικής λειτουργίας που περιέχει σκέψεις, συναισθήματα, μνήμες κτλ. που μπορούν να γίνουν συνειδητά αν επιλέξουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας σ' αυτά.

Το συνειδητό

Είναι το επίπεδο ή τμήμα της ψυχικής λειτουργίας για το οποίο το άτομο είναι ενήμερο σ' όλες τις στιγμές. Περιλαμβάνει, επομένως, συνειδητές σκέψεις και συναισθήματα, αισθητηριακές αντιλήψεις από τον «εσωτερικό» και τον εξωτερικό κόσμο

Αννα Γκίνη

(πηγές : Sigmund Freud 6May 1856 - 23September  1939)